Inleiding
In 2013 heeft de gemeente Castricum een bestemmingsplan Buitengebied Castricum vastgesteld, w.o. de gebiedsontwikkeling Zanderij Castricum. De strekking van dit meerjarenplan is ontwikkeling van natuur en bescherming van de Zanderij bezien vanuit cultuur/historische en natuurlijk/landschappelijke waarden. Ondanks de vaststelling van dit meerjarenplan stelde het college aan de gemeenteraad (2014) voor om een haalbaarheidsonderzoek te doen naar ontwikkeling van een vakantiepark in het gebied Zanderij.
Wij vonden het onbegrijpelijk dat de gemeente zijn eigen bestemmingsplan niet serieus nam en een haalbaarheidsonderzoek in wilde stellen om economische en toeristische activiteiten op de Zanderij toe te staan. Opmerkelijk is ook dat de gemeente het haalbaarheidsonderzoek primair richtte op de Zanderij. Het platform Behoud Zanderij wilde dat het vastgestelde bestemmingsplan wel serieus genomen werd en dat een haalbaarheidsonderzoek m.b.t. toeristische bestemming over andere, niet beschermde, locaties zou gaan. Daarom hebben we een burger platform opgericht om duidelijk te maken dat we niet alleen een tegenstem laten horen, maar ook, indien nodig, onze invloed willen laten gelden in bezwaar en beroep.
De plannen om een vakantiepark te vestigen zijn inmiddels van tafel. Wel willen we alert blijven op toekomstige ontwikkelingen, zoals de besluitvorming over de Kadernotitie Zanderij Noord (2017/2018).
Wat maakt de Zanderij zo speciaal?
De Zanderij is nog een van de laatste stukjes grond in Castricum die refereert aan het oorspronkelijke karakter van Castricum. De Zanderij wordt gevormd door het open overgangsgebied tussen de bebouwing en de karakteristieke binnenduinrand.
In de hele strook langs de duinen en bossen in Kennemerland zijn nog restanten te vinden. In Egmond bijv. zijn nog hele kleine stukjes tuinbouwgrond te vinden, omzoomd met lage duinen. Ook in Zuid Kennemerland is de strook tussen de spoorlijn en het duingebied onbebouwd op enkele oude boerderijen na. Kasteel Brederode in Santpoort ligt nog in een dergelijke strook.
Ook in Castricum werden de gronden rond de Zanderij bebouwd door kleinschalige tuinders.
Het bestond uit magere gronden die niet zeer vruchtbaar waren, maar o.m. geschikt om duinaardappelen te telen. Inmiddels bestaat de teelt voornamelijk uit bloembollenteelt.
In het bestemmingsplan Buitengebied (2013) wordt de Zanderij als beschermd gebied beschouwd. Feitelijk is er dan sprake van bijzondere natuur- en landschapswaarden, die beperking geven aan het gebruik van het gebied (bebouwing bijv.). Eventuele wijziging van bestemming betekent aantasting van een gebied met bijzondere natuur en landschapswaarden,
welke de gemeente verplicht om die elders binnen haar grenzen te compenseren met aanleg van nieuw natuur en landschapsgebied. Het gebied grenst aan Natura 2000 gebied en maakt onderdeel uit van het Natuurnetwerk Nederland (voorheen ecologische hoofdstructuur). Dat vraagt om bijzondere bescherming van het gebied Zanderij Noord. Het zuidelijk deel van de Zanderij is inmiddels volgebouwd. Zanderij Noord vereist daarom extra bescherming van het open landschap.
Waarom een platform Behoud Zanderij?
Het haalbaarheidsonderzoek dat de gemeente wilde instellen had tot doel om te onderzoeken of toeristische ontwikkeling op de Zanderij mogelijk gemaakt kon worden.
Bij de start van de plannen werd exclusief gesproken over plannen van Landal op de Zanderij. De wethouder sprak al over “Duynparc”. De focus op het gebied Zanderij riep de vraag op of, en zo ja welke, belangen er een rol speelden die niet werden benoemd. Immers, duidelijk is dat het plan de nodige weerstand opriep bij burgers, maar ook bij de Provincie Noord-Holland, die het plan toetst op de noodzaak en afweging m.b.t. alternatieven resp. compenserende maatregelen in het kader van de Natuurnetwerk Nederland (voorheen ecologische hoofdstructuur). Een heilloze weg leek het, maar desondanks zou energie en geld worden gestoken in een haalbaarheidsonderzoek.
De vraag die ook gesteld kon worden is hoe betrouwbaar het gemeentebestuur overkomt als zij vóór een haalbaarheidsonderzoek toeristische ontwikkeling zijn, waarbij de Zanderij zo nadrukkelijk wordt genoemd. Immers een dergelijk besluit is in strijd met een eerder besluit over het bestemmingsplan Buitengebied, waaronder de Zanderij. Burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat een dergelijk besluit waarde heeft voor de lange termijn en dat dat niet met de voeten getreden kan worden vanuit bijvoorbeeld economische motieven, zoals bijvoorbeeld het binnenhalen van een groter aandeel toeristenbelasting.
Het is maar de vraag of Castricumse ondernemers veel baat zouden hebben bij de plannen. Landal zou zelf restaurants en winkels willen exploiteren, vaak de motor van verhuur in stille periode. Wij denken dat het economisch belang beter gewaarborgd zou worden als een onderzoek naar toeristische ontwikkeling breder werd benaderd vanuit een gedegen ontwikkelde visie. Het toenmalig plan was ontsproten uit een voorstel van Van Wijnen/Landal i.p.v. een visie op hoe Castricum zich wil profileren in de regio. Willen we een 2e Zandvoort worden, als toeristische trekpleister met vele attracties en evenementen? Of wil Castricum primair een woongemeente zijn met ruimte voor toerisme dat past bij recreatie in de natuur; een plek waar genoten kan worden van rust, fauna, bossen en duingebied?
Inmiddels is er in 2017 een Kadernotitie Zanderij Noord aan de gemeenteraad voorgelegd. Besluitvorming vindt in 2018 plaats. Deze notitie is tot stand gekomen met participatie van diverse belanghebbenden, w.o. het Platform. De strekking van de notitie is om natuurontwikkeling tot stand te brengen in het gebied. Wel wordt de mogelijkheid om woningen te bouwen, ter financiering van natuur, niet uitgesloten. Het Platform is zeer tegen enige vorm van bebouwing. Immers juist woningbouw draagt bij aan verrommeling van het gebied, dat zich kenmerkt door het open karakter en buffer tussen het dorp en het duingebied (zie nieuwsberichten).
Laat uw stem horen en sluit u aan bij het platform
We roepen Castricummers en andere belanghebbenden op om hun stem te laten horen inzake plannen van het gemeentebestuur en projectontwikkeling in het gebied Zanderij Noord en zich aan te sluiten bij het Platform behoud Zanderij.
U kunt zich aanmelden als belangstellende en aangeven dat u nader geïnformeerd wilt worden over het initiatief door uw gegevens in te vullen op onze contactpagina.
U zult digitaal op de hoogte worden gehouden van de activiteiten van het platform.
Platform Behoud Zanderij